Tiểu đường xét nghiệm gì? Bảng chỉ số và điều cần biết

Bệnh tiểu đường là một rối loạn chuyển hóa ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe nếu không được phát hiện và kiểm soát kịp thời. Việc xét nghiệm định kỳ giúp đánh giá mức độ bệnh, điều chỉnh phương pháp điều trị phù hợp và ngăn ngừa biến chứng nguy hiểm. Vậy tiểu đường xét nghiệm gì? Chỉ số bao nhiêu là bình thường? Hãy cùng chăm sóc sức khỏe tìm hiểu chi tiết qua bài viết này.

1. Các loại xét nghiệm để chẩn đoán tiểu đường

Xét nghiệm đường huyết lúc đói

🔹 Mục đích: Kiểm tra nồng độ glucose trong máu sau khi nhịn ăn ít nhất 8 giờ.
🔹 Chỉ số bình thường: Dưới 100 mg/dL (5,6 mmol/L).
🔹 Tiền tiểu đường: 100 – 125 mg/dL (5,6 – 6,9 mmol/L).
🔹 Tiểu đường: ≥ 126 mg/dL (≥ 7 mmol/L) qua hai lần xét nghiệm.

👉 Đây là xét nghiệm phổ biến nhất để sàng lọc tiểu đường và đánh giá mức độ rối loạn đường huyết.

Xét nghiệm HbA1c (Hemoglobin A1c)

🔹 Mục đích: Đánh giá mức đường huyết trung bình trong vòng 2-3 tháng gần nhất.
🔹 Chỉ số bình thường: Dưới 5,7%.
🔹 Tiền tiểu đường: 5,7% – 6,4%.
🔹 Tiểu đường: ≥ 6,5%.

👉 Xét nghiệm này đặc biệt quan trọng vì không bị ảnh hưởng bởi thời điểm ăn uống và phản ánh chính xác sự kiểm soát đường huyết dài hạn.

Xét nghiệm dung nạp glucose (OGTT - Oral Glucose Tolerance Test)

🔹 Mục đích: Đánh giá phản ứng của cơ thể với lượng đường sau khi uống dung dịch glucose 75g.
🔹 Chỉ số bình thường: Dưới 140 mg/dL (7,8 mmol/L) sau 2 giờ.
🔹 Tiền tiểu đường: 140 – 199 mg/dL (7,8 – 11 mmol/L).
🔹 Tiểu đường: ≥ 200 mg/dL (≥ 11,1 mmol/L).

👉 Đây là xét nghiệm thường dùng để chẩn đoán tiểu đường thai kỳ.

Xét nghiệm đường huyết ngẫu nhiên

🔹 Mục đích: Đánh giá mức đường huyết bất kỳ trong ngày, không cần nhịn ăn.
🔹 Chỉ số bình thường: Dưới 200 mg/dL (11,1 mmol/L).
🔹 Tiểu đường: ≥ 200 mg/dL kèm triệu chứng đi tiểu nhiều, khát nước, sụt cân không rõ nguyên nhân.

👉 Xét nghiệm này giúp phát hiện nhanh tình trạng tiểu đường ở bệnh nhân có triệu chứng rõ ràng.

Xét nghiệm insulin và C-peptide

🔹 Mục đích: Kiểm tra khả năng sản xuất insulin của tuyến tụy.
🔹 Chỉ số bình thường:

• Insulin: 2 – 20 µIU/mL.

• C-peptide: 0,78 – 1,89 ng/mL.

👉 Giúp phân biệt giữa tiểu đường type 1 (cơ thể không sản xuất insulin) và tiểu đường type 2 (kháng insulin).

2. Bảng chỉ số tiểu đường chi tiết

👉 Việc hiểu rõ các chỉ số xét nghiệm giúp người bệnh theo dõi và kiểm soát tốt tình trạng tiểu đường của mình.

>> Lần đầu tiên tại Việt Nam, một sản phẩm thực dưỡng được phát triển với sự kết hợp hài hòa giữa 1500mg Fucoidan và 1000mg Nano Curcumin, mang lại nhiều lợi ích cho người dùng.

3. Những xét nghiệm quan trọng giúp kiểm soát biến chứng tiểu đường

Ngoài xét nghiệm đường huyết, người bệnh tiểu đường cần kiểm tra định kỳ các chỉ số quan trọng khác để ngăn ngừa biến chứng:

Xét nghiệm mỡ máu (Lipid Profile)

🔹 Mục đích: Kiểm tra mức cholesterol và triglyceride để đánh giá nguy cơ tim mạch.
🔹 Chỉ số cần đạt:

• Cholesterol toàn phần: < 200 mg/dL.

• LDL-C (cholesterol xấu): < 100 mg/dL.

• HDL-C (cholesterol tốt): > 40 mg/dL.

• Triglyceride: < 150 mg/dL.

👉 Người tiểu đường có nguy cơ cao mắc bệnh tim mạch, nên kiểm tra định kỳ 3-6 tháng/lần.

Xét nghiệm chức năng thận

🔹 Mục đích: Đánh giá ảnh hưởng của tiểu đường đến thận.
🔹 Chỉ số cần theo dõi:

• Creatinine huyết thanh: 0,6 - 1,2 mg/dL.

• Mức lọc cầu thận (eGFR): > 60 mL/phút.

• Albumin niệu: Dưới 30 mg/g creatinine.

👉 Nếu phát hiện tổn thương thận sớm, có thể kiểm soát tốt và làm chậm tiến triển suy thận.

Xét nghiệm huyết áp

🔹 Mục đích: Kiểm tra huyết áp để giảm nguy cơ biến chứng tim mạch và đột quỵ.
🔹 Chỉ số lý tưởng: < 130/80 mmHg.

👉 Huyết áp cao kết hợp với tiểu đường làm tăng nguy cơ đột quỵ gấp 2-4 lần.

Kiểm tra mắt và thần kinh

🔹 Mục đích: Phát hiện sớm biến chứng võng mạc và tổn thương thần kinh ngoại biên.
🔹 Nên kiểm tra: 1 lần/năm nếu không có triệu chứng, 6 tháng/lần nếu có dấu hiệu bất thường.

👉 Người tiểu đường cần bảo vệ mắt và thần kinh để duy trì chất lượng cuộc sống.

4. Khi nào cần xét nghiệm tiểu đường?

Bạn nên kiểm tra đường huyết nếu có các dấu hiệu sau:
🔴 Đi tiểu nhiều, khát nước liên tục.
🔴 Sụt cân nhanh không rõ nguyên nhân.
🔴 Mệt mỏi, uể oải, dễ cáu gắt.
🔴 Vết thương lâu lành, dễ nhiễm trùng.

Ngoài ra, nếu bạn có nguy cơ cao như gia đình có người mắc tiểu đường, thừa cân béo phì, ít vận động, tăng huyết áp, hãy kiểm tra định kỳ để phát hiện bệnh sớm.

Việc xét nghiệm đường huyết định kỳ giúp phát hiện sớm và kiểm soát tốt bệnh tiểu đường, ngăn ngừa biến chứng nguy hiểm. Các xét nghiệm quan trọng như HbA1c, đường huyết lúc đói, OGTT, lipid máu, chức năng thận cần được thực hiện thường xuyên theo chỉ định của bác sĩ. Nếu bạn thuộc nhóm có nguy cơ cao hoặc xuất hiện triệu chứng bất thường, đừng chần chừ mà hãy kiểm tra ngay để bảo vệ sức khỏe bản thân.