Bệnh nhân tiểu đường cần gặp bác sĩ dinh dưỡng để phân tích, xây dựng chế độ dinh dưỡng phù hợp với thói quen, tình trạng bệnh lý, tránh kiêng khem quá mức.

Thạc sĩ, bác sĩ Trần Nguyễn Quỳnh Trâm, Khoa Nội tiết - Đái tháo đường, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh, cho biết, thời gian tư vấn dinh dưỡng giữa bác sĩ và người mắc bệnh tiểu đường thường không nhiều nên bệnh nhân khó có thể hình dung đầy đủ về chế độ ăn của mình. Do đó, khi nghe kiêng khem, người bệnh không rõ món gì ăn được và không ăn được. Nhiều trường hợp không dám ăn, ăn quá ít, ăn không cân bằng nên cơ thể không đủ chất.

Ngoài ra theo bác sĩ Trâm, thói quen ăn uống của bệnh nhân có thể khiến họ tiết chế quá khó khăn. Bác sĩ Trâm phân tích, chế độ dinh dưỡng phù hợp giúp bệnh nhân kiểm soát được lượng đường trong máu, kiểm soát cân nặng, tránh yếu tố nguy cơ mắc các bệnh lý về tim mạch, cao huyết áp, mỡ máu cao.

Khi cơ thể tiêu thụ quá nhiều calo, đặc biệt là chất bột đường và chất béo, lượng đường huyết trong cơ thể sẽ gia tăng, có thể làm tổn thương thần kinh, thận và tim. Do đó, các bác sĩ luôn khuyên bệnh nhân tiểu đường cần giữ đường huyết ổn định bằng cách xây dựng chế độ dinh dưỡng hợp lý, lựa chọn thực phẩm lành mạnh và theo dõi thói quen ăn uống hàng ngày.

Nguyên tắc cơ bản về chế độ dinh dưỡng cho người bị tiểu đường gồm: hạn chế tinh bột (carbohydrate) trong bữa ăn; hạn chế các thực phẩm chứa đường đơn (bánh, kẹo, nước ngọt) để tránh đường huyết tăng cao sau ăn; sử dụng lượng chất béo vừa phải, ưu tiên axit béo không bão hòa từ các nguồn thực phẩm cá hồi, cá ngừ, cá thu, dầu nành, dầu phộng... để tránh rối loạn chuyển hóa; tăng cường rau xanh, trái cây ít ngọt để cung cấp chất xơ, vitamin và khoáng chất.

Bên cạnh đó, người bệnh tiểu đường cần chia nhỏ bữa ăn (5-6 bữa/ngày) để tránh tăng đường huyết quá mức sau ăn và hạ đường huyết khi xa bữa ăn. Với bệnh nhân điều trị bằng insulin tác dụng chậm có xu hướng dễ bị hạ đường huyết trong đêm thì nên có thêm một bữa ăn phụ trước khi ngủ.

Tuy nhiên, theo bác sĩ Trâm, người bệnh tiểu đường kèm các bệnh khác nhau sẽ có chế độ ăn kiêng khác nhau. Chẳng hạn, với tiểu đường kèm gout, ngoài chế độ ăn uống thân thiện với bệnh tiểu đường, bệnh nhân nên hạn chế thực phẩm có nhiều purin như như thịt đỏ và hải sản (tôm, tôm hùm, trai, cá cơm, cá mòi); hạn chế hoặc loại bỏ rượu; uống nhiều nước; bổ sung các sản phẩm từ sữa như sữa tách béo và sữa chua ít béo.

Tiểu đường là một trong 10 bệnh lý nghiêm trọng

Người bệnh tiểu đường biến chứng tim mạch nên hạn chế muối, thức ăn nhiều cholesterol như da, mỡ (trừ mỡ cá), nội tạng động vật, đồ chiên, xào, nướng và đồ ăn nhanh.

"Tốt nhất người bệnh nên đi khám bác sĩ dinh dưỡng để được phân tích, xây dựng khẩu phần ăn phù hợp với thói quen và tình trạng tiểu đường của mình", bác sĩ Trâm nói. Bên cạnh đó, nếu cân nặng thay đổi bất thường và sức khỏe không ổn, người bệnh cũng cần đi khám bác sĩ dinh dưỡng.

Để đạt hiệu quả trong điều trị bệnh tiểu đường, bác sĩ Trâm lưu ý nguyên tắc "kiềng ba chân" gồm dinh dưỡng, luyện tập và dùng thuốc. Theo CDC Mỹ, hoạt động thể chất giúp tăng độ nhạy cảm của cơ thể với insulin (hormone cho phép các tế bào trong cơ thể sử dụng đường trong máu để tạo năng lượng), chống lại tình trạng kháng insulin, kiểm soát bệnh tiểu đường. Vận động cũng giúp kiểm soát lượng đường trong máu, giảm nguy cơ mắc bệnh tim và tổn thương thần kinh.

Ngoài ra, bệnh nhân tiểu đường nên đi khám định kỳ, theo dõi đường huyết định kỳ để bác sĩ điều chỉnh thuốc uống phù hợp với tình trạng bệnh lý.

Bệnh nhân cũng cần thường xuyên kiểm tra đường huyết tại nhà. Khi người bệnh phát hiện đường huyết tăng quá mức nhưng cơ thể vẫn tỉnh táo và khỏe mạnh, bác sĩ Trâm khuyến cáo nên giảm ăn lại, tập thể dục, uống nhiều nước và thử đường tiếp theo trong vài ngày tới. Nếu chỉ số vẫn tiếp tục cao thì đi khám lại để bác sĩ tìm nguyên nhân, điều chỉnh liều uống. Nếu thấy đường huyết tăng đi kèm các triệu chứng như nằm li bì, bắt đầu ói mửa... bệnh nhân nên đến ngay bệnh viện, vì đây có thể là một biến chứng cấp của tiểu đường.

Theo báo vn.express.